کتاب کارآفرینی اجتماعی سازمانی در امداد

کتاب کارآفرینی اجتماعی سازمانی در امداد درباره چیست؟

این کتاب با رویکردی نظام‌مند نشان می‌دهد چگونه سازمان‌ها می‌توانند هم‌زمان ارزش اقتصادی و ارزش اجتماعی تولید کنند. نویسنده ضمن جمع‌بندی ادبیات کارآفرینی، کارآفرینی اجتماعی و کارآفرینی سازمانی، مفهوم کارآفرینی اجتماعی سازمانی (Corporate Social Entrepreneurship) را صورت‌بندی کرده و آن را از «خیریه‌محوری» صرف جدا می‌کند. نتیجه، چهارچوبی عملی برای طراحی ابتکاراتی است که مسائل اجتماعی واقعی (مثل فقر، بیکاری، محرومیت و دسترسی به خدمات) را با منطق ارزش‌آفرینی پایدار حل می‌کنند.

این کتاب چه مسأله‌ای را حل می‌کند؟

• شکاف بین مسئولیت اجتماعی سازمانی (CSR) و خلق ارزش کسب‌وکار

• تبدیل «کمک‌های مقطعی» به برنامه‌های پایدار، سنجش‌پذیر و مقیاس‌پذیر

• پاسخ به این پرسش مدیران: چطور از نوآوری، شبکه‌سازی و سرمایه‌های اجتماعی برای حل یک مسئله اجتماعی و هم‌زمان تقویت مزیت رقابتی استفاده کنیم؟

مخاطبان کتاب کارآفرینی اجتماعی سازمانی در امداد

• مدیران عامل، مدیران CSR/ESG، مدیران منابع انسانی و توسعه سازمانی

• فعالان نهادهای عمومی/خیریه و سازمان‌های مردم‌نهاد

• پژوهشگران و دانشجویان مدیریت، سیاست‌گذاری اجتماعی، کارآفرینی و رفاه

• مدیران پروژه و مشاوران توسعه منطقه‌ای که به مدل‌های پایدار مداخله اجتماعی نیاز دارند

ساختار و محتوای کلیدی کتاب کارآفرینی اجتماعی سازمانی در امداد

• فصل اول: مبانی و تبارشناسی
  مروری بر تعاریف کلاسیک کارآفرینی (کانتیلون، سای، شومپیتر)، کارآفرینی اجتماعی و کارآفرینی سازمانی؛ طرح مفهوم CSE و تمایز آن از CSR.

• ابعاد و عناصر CSE
  نوآوری، فرصت‌جویی فعال، سرمایه‌گذاری در کسب‌وکارهای جدید/واحدهای مستقل، و نوسازی سازمان؛ همراه با نقش «قهرمانان داخلی»، هم‌ترازی ذی‌نفعان و حاکمیت شفاف.

• اهداف، استراتژی‌ها، چالش‌ها و مزایا
  از ایجاد ارزش مشترک تا سنجش بازده اجتماعی/اقتصادی، هم‌افزایی اتحادهای استراتژیک و مدیریت ریسک مشروعیت.

• مدل‌های اجرایی و اقدامات سازمانی
  نقشه راه از شناسایی مسئله → طراحی مداخله → اجرای آزمایشی → سنجش → مقیاس‌پذیری و نهادینه‌سازی.

• مطالعات موردی ایران (بخش امداد)
  مرور تجربه‌ها و داده‌ها در حوزه امداد و توانمندسازی؛ چگونگی تبدیل کمک‌رسانی به کسب‌وکارهای خرد پایدار، شبکه‌سازی با بخش خصوصی و استفاده از ابزارهای مالی خرد.

• مدل مفهومی پیشنهادی
  ارائه مدلی برای طراحی و ارزیابی برنامه‌های CSE با تاکید بر عملکرد، مشروعیت، شبکه ذی‌نفعان و دسترسی به منابع.

چرا این کتاب متفاوت است؟

• پل بین دانشگاه و میدان: مفاهیم نظری با چک‌لیست‌ها و مسیرهای اقدام پیوند خورده‌اند.

• بومی و قابل تعمیم: مثال‌ها و روش‌ها با فضای ایران سازگارند اما اصول آن برای شرکت‌ها، نهادهای عمومی و NGOها قابل اجراست.

• سنجش‌پذیر: بر طراحی شاخص‌های دوگانه (اجتماعی–اقتصادی) و هم‌ترازی سیستم پاداش/حاکمیت تاکید دارد.

چگونه از کتاب در سازمان خود استفاده کنید؟

• از CSR به CSE: پروژه‌های خیریه را به ابتکارات کارآفرینانه با مدل درآمدی و نقشه ارزش تبدیل کنید.

• قهرمانان داخلی بسازید: مدیران میان‌رده و کارشناسان با انگیزه را برای هدایت پروژه‌های اجتماعی توانمند کنید.

• اتحادهای استراتژیک: با بخش خصوصی، استارتاپ‌ها و نهادهای محلی هم‌آفرینی کنید.

• سنجش و شفافیت: شاخص‌های اثر اجتماعی/اقتصادی را تعریف، پایش و منتشر کنید تا مشروعیت و سرمایه اجتماعی افزایش یابد.

نمونه سناریوهای کاربردی

• توانمندسازی اقتصادی محلی: طراحی صندوق‌های خرد و زنجیره‌های تأمین محلی با خرید تضمینی از کسب‌وکارهای خرد.

• استخدام همراه با آموزش: ایجاد آکادمی مهارت در کنار خطوط تولید؛ تامین نیروی انسانی و کاهش بیکاری جوانان.

• نوآوری محصول/خدمت برای گروه‌های کم‌برخوردار: بسته‌های خدمات مالی خرد، بیمه خرد، و پلتفرم‌های فروش محصولات خانگی.

برای آشنایی با کتاب سیستم سازی کسب و کار اثر دیوید جنینز از این مطلب دیدن نمایید.

ویژگی‌های برجسته برای تصمیم‌گیران

• نقشه راه از ایده تا مقیاس‌پذیری

• ابزار عملی برای هم‌ترازی ذی‌نفعان و طراحی قراردادهای برد–برد

• چارچوب سنجش اثر با تمرکز بر ROI اجتماعی + اقتصادی

• راهنمای حاکمیت، شفافیت و پاسخ‌گویی در پروژه‌های اجتماعی